Dla tych, którzy interesują się prawnymi aspektami sztucznej inteligencji i chcą dokładnie wiedzieć, co w najbliższym czasie czeka polski rynek technologiczny.
Ogromne szanse i pilne wyzwania
W zakresie AI, Big Data i uczenia maszynowego Polska śmiało podąża za światową czołówką. Znaczny postęp, z silnymi lokalnymi trendami i koncentracji na zintegrowaniu z przemysłem i sektorem usług, widać po stronie biznesu, któremu nie ustępuje ambitna administracja przenosząca coraz więcej aktywności do digitalu i wspierająca się sztuczną inteligencją.
Wzrasta zainteresowanie automatyzacją procesów produkcyjnych oraz szerszym wykorzystaniem uczenia maszynowego w bankowości i medycynie.
Także polskie startupy rozwijają innowacje w zakresie analizy danych i uczenia maszynowego.
Równocześnie przybywa wyzwań prawnych. I to w wielu różnorodnych obszarach, takich jak:
- Ochrona danych i prywatności oraz przejrzystość algorytmów (w związku z gromadzeniem, przechowywaniem i przetwarzaniem dużych ilości danych, ale także profilowaniem, personalizacją i automatyzacją procesów wymagających nadzoru ludzi)
- Zarządzanie danymi i kontrola jakości
- Etyka, w tym w obszarze zautomatyzowanego podejmowania decyzji
- Własność intelektualna
- Cyberbezpieczeństwo związane z coraz bardziej zaawansowanymi rozwiązaniami AI i robotyki
- Przeniesienie odpowiedzialności i szeroko pojęte relacje z zewnętrznymi dostawcami rozwiązań AI
Kto ma prawo do tego, co stworzy AI
W Polsce, w kontekście sztucznej inteligencji coraz większego znaczenia nabiera problematyka własności intelektualnej.
Prawodawcy i specjaliści zmagają się bowiem z wyzwaniami dotyczącymi ochrony praw autorskich do dzieł tworzonych przez inteligentne systemy oraz patentowania opartych na nich innowacji. Brak jednoznacznych regulacji rodzi pytania o odpowiedzialność i prawa twórców, co wymaga pilnych działań legislacyjnych i wypracowania nowych ram prawnych.
Wzrasta również znaczenie kwestii przepisów antymonopolowych i ochrony konkurencji.
Ponieważ zmiany są bardzo dynamiczne, a rozwiązania technologiczne stosunkowo świeże polski regulator, oprócz ich monitorowania, prowadzi obecnie analizy, szczególnie w zakresie gromadzenia danych i algorytmów. Stosunkowa swoboda, jaka tu jeszcze panuje zapewnia jednak perspektywy dla mniejszych podmiotów i innowacyjnych startupów.
Biznes wchłania sztuczną inteligencję
Nowe wyzwania przynosi także rosnąca biznesowa integracja sztucznej inteligencji. Zapewnienie odpowiedniej strategii, monitorowanie wszystkich etycznych aspektów działania maszyn oraz zapobieganie ryzykom związanym z bezpieczeństwem danych stają się kluczowymi zadaniami, przed jakimi stają zarządy firm.
W strukturach zarządzania wzrasta więc potrzeba ekspertów, którzy mogliby zapewnić skuteczną adaptację i wykorzystanie technologii w sposób zgodny z interesami firmy.
Z jakimi wyzwaniami najczęściej mierzą się spółki wykorzystujące AI?
Są to m.in.:
- Prywatność i ochrona danych
- Stronniczość i sprawiedliwość stosowanych technologii
- Przejrzystość i odpowiedzialność wykorzystywanych systemów
- Odporność cyfrowa i cyberbezpieczeństwo
- Zgodność wdrażanych rozwiązań z obowiązującymi przepisami
- Kwestie związane z prawami autorskimi, patentami i własnością intelektualną
Jak dostosować polskie prawo do działania maszyn
Wzmożone prace rządu dotyczą obecnie regulacji i wsparcia sztucznej inteligencji. W ramach stymulowania jej dalszego rozwoju planowane jest powołanie specjalnego funduszu i wyznaczenie właściwego regulatora. Istotnym wyzwaniem będzie również dostosowanie polskiego systemu prawnego do nowych regulacji europejskich.
Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji stawia nowe wyzwania także przed wymiarem sprawiedliwości, który musi mierzyć się chociażby z postępującą cyberprzestępczością.
Wzrasta bowiem liczba przypadków wykorzystania AI do przestępstw, takich jak ataki hakerskie czy manipulacja systemami informatycznymi. W tym zakresie kluczową kwestią staje się ustalenie odpowiedzialności i wyciągnięcie konsekwencji od rzeczywistego sprawcy.
Chociaż obecnie nie istnieją przepisy karne dotyczące AI, nie oznacza to, że prawo jest bezradne.
Jeśli AI wyrządzi przypadkową szkodę, odpowiedzialność może spaść na producenta lub operatora. Gdy maszyna celowo popełnia przestępstwo, odpowiedzialność można przypisać osobom, które zaprogramowały, wdrożyły lub nadzorowały AI. Określenie intencji w systemach sztucznej inteligencji może być jednak problematyczne, jeśli działa ona autonomicznie w oparciu o swoje procesy decyzyjne lub odpowiedzialność jest rozproszona pomiędzy kilkunastu programistów.
Coraz bardziej powszechna staje się obecność sztucznej inteligencji w miejscu pracy.
Firmy coraz częściej korzystają bowiem z automatyzacji rutynowych zadań, optymalizacji procesów oraz analizy danych. Wprowadzanie rozwiązań opartych na AI zmienia charakter pracy, stawiając nowe wyzwania zarówno wobec pracowników, jak i kadry kierowniczej.
Jednocześnie, pojawiają się obawy dotyczące wpływu na rynek pracy i potrzeby równoważenia korzyści dla przedsiębiorstw i potrzeb pracowników. Wśród przewidywanych efektów szerszego wykorzystania AI najbardziej znaczący będzie zwiększony roczny wzrost wydajności pracy oraz usprawnienie procesów decyzyjnych. Wpływ maszyn będzie szczególnie widoczny w przemyśle i usługach, choć prognozuje się także zwiększenie jego znaczenia chociażby w rolnictwie.
Global Legal Insights – AI, Machine Learning & Big Data
Niezaprzeczalnie żyjemy w czasach dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji. Naszej codzienności towarzyszą coraz nowsze i bardziej innowacyjne rozwiązania, a AI stała się integralną i, jak się wydaje, trwałą częścią życia każdego z nas.
Maszyny, dostarczając nowych rozwiązań i stale ewoluujących optymalizacji, na dobre zmieniły także biznes. I mocno zmieniają dzisiejsze prawo.
Dlatego wraz z ekspertami z całego świata nasz zespół Praktyk NewTech i FinTech współtworzył materiały do najnowszej edycji Global Legal Insights – AI, Machine Learning & Big Data, zapewniając polską perspektywę prawną i biznesową w takich zagadnieniach jak:
- Lokalne trendy i główne kierunki rozwoju AI
- Sposoby firm na maksymalne wykorzystywanie danych do uczenia maszynowego i innych zastosowań
- Aspekt własności intelektualnej pracy stworzonej za pomocą narzędzi AI
- Obawy antymonopolowe związane z Big Data
- Sposoby zarządzania ryzykiem i potencjalnymi zobowiązaniami związanymi z technologiami opartymi na sztucznej inteligencji
I wiele innych.
Raport Global Legal Insights to kompleksowe opracowanie obejmujące 23 jurysdykcje z całego technologicznego świata, od Australii, poprzez Indie i Chiny, Japonię, Singapur, kraje zachodniej Europy, Południową Afrykę, Tajwan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, aż do Wielkiej Brytanii i USA.
Chcesz się dowiedzieć więcej co czeka sztuczną inteligencję w Polsce w 2024. Skontaktuj się z nami