Pisaliśmy już o ustawie potocznie zwanej tzw. „warzywniakiem”, szeroko omawiając część jej najciekawszych rozwiązań. Jednak, ze względu na dynamiczny rozwój sytuacji, nie poruszyliśmy obowiązujących już regulacji, które, jak się okazuje, mają negatywny wpływ na funkcjonowanie alternatywnych spółek inwestycyjnych. Sprawdzamy więc, jak pod rządami nowej ustawy funkcjonują ASI.
Czym są alternatywne spółki inwestycyjne
Alternatywne spółki inwestycyjne (ASI) to podmioty prowadzące działalność gospodarczą w formie:
- Spółki osobowej (tj. spółki komandytowej albo spółki komandytowo – akcyjnej, w której jedynym komplementariuszem jest spółka kapitałowa, w tym spółka europejska) lub
- Spółek kapitałowych (tj. spółki z o.o., spółki akcyjnej, w tym także spółki europejskiej)
Istotą ASI jest pozyskiwanie środków od co najmniej kilku inwestorów, którzy uznają że w ten sposób uzyskają lepszy zwrot z inwestycji niż mieliby to robić samodzielnie. ASI pobiera od inwestora opłatę za administrowanie powierzonymi przez niego funduszami, a gdy wypracuje zysk, także prowizję (ang. carried interests). Biorąc pod uwagę kontekst prawny, ASI to nadal profesjonalne fundusze inwestycyjne, na które jednak ustawodawca nakłada nieco mniej surowe obowiązki, co sprawia, że prowadzenie działalności inwestycyjnej w tej formie jest bardziej elastyczne.
Warzywniak – opłakane skutki nowelizacji dla alternatywnych spółek inwestycyjnych
Podczas uchwalania „warzywniaka” ustawodawca wprowadził z jednej strony drobne, zaś z drugiej dość istotne zmiany w przepisach dotyczących funduszy inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, które okazały się mieć opłakane skutki zarówno dla funkcjonowania ASI, polskiego rynku kapitałowego, jak i samych instytucji, które go tworzą.
Warto przy tym przypomnieć, że zaufanie inwestorów do rodzimego rynku kapitałowego było nadszarpnięte jeszcze przed przyjęciem tych zmian, a nowe przepisy wcale nie poprawiły tej sytuacji.
Warzywniak – kluczowe zmiany w funkcjonowaniu ASI
Najważniejszą zmianę przynosi znowelizowany artykuł 70k ustawy, określający minimalny wkład klienta profesjonalnego do alternatywnej spółki inwestycyjnej. Od 29 września br. kwota ta powinna wynosić co najmniej równowartość 60.000 euro, określonej na podstawie średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień wniesienia wkładu lub udziału do spółki.
Problem polega na tym, że ustawodawca doprowadził do sytuacji, w której przepisy regulujące funkcjonowanie ASI są sprzeczne z Regulaminem Giełdy (tj. rynku głównego GPW) oraz Regulaminem Alternatywnego Systemu Obrotu (tj. rynku NewConnect), stanowiącymi, że warunkiem dopuszczenia akcji spółki do udziału w rynku jest brak ograniczeń w ich obrocie. Mając na uwadze fakt, iż obecnie na obu parkietach zarejestrowano dziewięć ASI, GPW była zmuszona dokonać szczegółowej analizy nowych przepisów i podjąć stosowne, a jednocześnie zgodne z powszechnie obowiązującym prawem kroki.
Problem z ASI i reakcja Giełdy Papierów Wartościowych
Bezpośrednio przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o funduszach inwestycyjnych GPW była zmuszona dokonać interwencji i rozważyć trzy rozwiązania:
- Zawieszenie obrotu akcjami ASI do czasu „reliberalizacji” obecnie obowiązujących przepisów w tym zakresie
- Całkowite wykluczenie akcji ASI zarówno z rynku głównego GPW, jak i NewConnect
- Dalszą obsługę transakcji, które na gruncie obowiązujących przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych mogą zostać unieważnione wyrokami sądów powszechnych
Ostatecznie Zarząd GPW opowiedział się za pierwszym z tych wariantów, działając wbrew postanowieniom przejętych regulaminów.
Reakcja JR Holding ASI S.A.
Na reakcję podmiotów dotkniętych niekorzystnymi zmianami ustawy o funduszach inwestycyjnych nie trzeba było długo czekać. Już następnego dnia JR Holding ASI S.A. opublikował komunikat o tym, że główny akcjonariusz oraz prezes zarządu spółki January Ciszewski podjął działania mające przywrócić możliwość dalszego obrotu akcjami spółki na NewConnect. O szczegółach poinformowano dopiero w kolejnym, dwa tygodnie później.
Pomysł JRH w celu wznowienia obrotu akcjami na NewConnect
January Ciszewski wniósł do spółki Onvestor ASI (w której jest jedynym udziałowcem) posiadane przez siebie 23.450.000 akcje JRH, jako wkład niepieniężny na pokrycie nowo wyemitowanych udziałów w kapitale zakładowym Onvestora.
W wyniku tej transakcji Onvestor posiada ponad 53 proc. udziału w kapitale zakładowym oraz głosach na walnym zgromadzeniu JRH, przez co nie znajdą do niego zastosowania przepisy art. 70k ust. 3-6 ustawy (a więc dodane poprzez nowelizację przepisy wprowadzające kłopotliwe dla ASI ograniczenia w obrocie giełdowym).
Wskutek spełnienia wymogów ustawowych 21 listopada 2023 roku JHR oraz GPW zawarły obustronne porozumienie, przywracające obrót akcjami JHR na NewConnect od 6 grudnia 2023 roku. Istnieje zatem wysokie prawdopodobieństwo, że do momentu przyjęcia korzystnej dla funkcjonowania ASI zmian prawnych pozostałe ASI zawrą podobne porozumienia.
Legislacyjny pat decyzyjny ws. ASI
W związku z zakończeniem IX kadencji Sejmu i Senatu oraz tzw. zasadą dyskontynuacji prac parlamentarnych władza ustawodawcza nie zdążyła uchwalić zmian koniecznych dla funkcjonowania ASI. Kwestią naprawy powyższych przepisów zajmie się parlament obecnej kadencji.
Masz pytania? Skontaktuj się z nami
