Zaznacz stronę

Podatek od nieruchomości – będzie nowa definicja budowli i podstawa do wniosku o zwrot podatku

28 lipca 2023 | Aktualności, Tax Focus, Wiedza

Podatek od nieruchomości należy do obciążeń publicznoprawnych, które dotyczą zarówno przedsiębiorców, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych („Upol”) opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają:

  • Grunty
  • Budynki lub ich części
  • Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Zdefiniowanie przedmiotu opodatkowania na potrzeby podatku od nieruchomości od lat budziło wiele kontrowersji, które znalazły swój finał na wokandzie Trybunału Konstytucyjnego.

Immanentnym elementem sporów z organami podatkowymi było odpowiednie zdefiniowanie budowli na potrzeby uiszczenia podatku od nieruchomości. Orzecznictwo podejmowało próby wypracowania definicji tego słowa, jednakże nie pozwoliło to na zakończenie sporów podatników z organami podatkowymi.

Brak jednolitego i skutecznego stosowania definicji doprowadził do tego, że sprawa znalazła się w Trybunale Konstytucyjnym, a jej efektem jest przełomowy wyrok z 4 lipca 2023 roku (sygn. akt SK 14/21) w którym TK stwierdził, że art. 1a ust. 1 pkt 2 Upol, zawierający definicję budowli, jest niezgodny z Konstytucją, ale utrzymał przepis w mocy przez okres kolejnych 18 miesięcy.

Dlaczego potrzebna jest nowa definicja budowli

Upol określa wysokość stawki podatku od nieruchomości odrębnie dla budynków i budowli. W przypadku budowli stawka wynosi 2 proc. ich wartości, a w przypadku budynków stawka ustalana jest kwotowo zgodnie z powierzchnią użytkową.

Prawidłowe określenie czy obiekt jest budynkiem, czy budowlą znacząco wpływa na wysokość opodatkowania, która w większości przypadków będzie korzystniejsza przy uznaniu, że zastosowanie znajdzie stawka właściwa dla budynków.

Definicja budowli w Upol zawiera odesłanie do szeroko pojętego prawa budowlanego.

W  omawianym wyroku TK zwrócił uwagę, że odesłanie do przepisów niepodatkowych w tak ważnej kwestii, jaką jest przedmiot opodatkowania, narusza przepisy Konstytucji. Co więcej, definicja zawarta w prawie budowlanym również nie doprowadza do jednoznacznego wskazania, czy dany obiekt powinien podlegać opodatkowaniu jako budowla, czy jako budynek. W uzasadnieniu do wyroku TK wskazał, że ustawodawca powinien wypracować nową „autonomiczną” definicję budowli na potrzeby ustaw podatkowych.

Jaka będzie nowa definicja

Tworząc nową definicję, ustawodawca może przenieść definicję z przepisów prawa budowlanego poddając ją wyłącznie „kosmetycznym” zmianom. Takie rozwiązanie wydaje się jednak kontrowersyjne ze względu na fakt, że przepisy prawa budowlanego pełne są niejasności i  dotychczasowe posługiwanie się definicją opartą na nich doprowadziło do setek sporów na linii podatnik – organy podatkowe.

Alternatywnie, ustawodawca mógłby pokusić się o wprowadzenie rozwiązań opartych na założeniach podatku katastralnego.

Konstrukcyjna zmiana podatku od nieruchomości z dużym prawdopodobieństwem przyczyniłaby się do zwiększenia wpływów do budżetu państwa, co z perspektywy ustawodawcy należy uznać za korzystne. W przeciwieństwie do perspektywy podatników.

Nowa definicja budowli zawarta w Upol będzie mogła również pośrednio lub bezpośrednio dotyczyć ustaw o podatkach dochodowych, w tym w szczególności, przepisów dotyczących amortyzacji.

Nowa definicja budowli to dla podatników podstawa do złożenia wniosków o zwrot nadpłaty podatku

Nie bez znaczenia pozostaje wspominany wcześniej osiemnastomiesięczny termin na utratę mocy obowiązującej. Przez ten okres definicja budowli nadal będzie stosowana, a wydane decyzje na jej podstawie pozostają w mocy.

Niezgodność przepisu z Konstytucją stanowi jednak podstawę do wznowienia nie tylko postępowań podatkowych, które zakończyły się wydaniem decyzji ostatecznej przez organ drugiej instancji, ale również tych postępowań, których prawidłowość, wskutek zaskarżenia, była weryfikowana przez sądy administracyjne.

Podatnicy powinny dokonać rewizji tych spraw i w przypadkach, w których podstawę prawną stanowił art. 1a ust. 1 pkt 2 Upol wnioskować o wznowienie postępowania.

Z punktu widzenia podatników istotne jest również, że wyrok TK może stanowić podstawę do złożenia wniosków o zwrot nadpłaty podatku. Organy i sądy będą musiały ocenić, czy jego pobieranie było  możliwe na podstawie niekonstytucyjnych przepisów.

W przypadku trwających postępowań podatnicy powinni powoływać się na ogłoszone orzeczenie TK. Jeżeli TK uznaje przepis za niezgodny z Konstytucją, to taki argument powinien być uwzględniany przez organy podatkowe i sądy w toku aktualnie prowadzonych spraw.

Podsumowanie

Zagadnienie definicji budowli na potrzeby podatku od nieruchomości od lat budziło kontrowersje wśród podatników. Przełomowy wyrok TK stanowi początek drogi dla wprowadzenia nowej definicji, która  pozwoli ostatecznie rozwiązać trwający ponad dekadę spór.

Z perspektywy podatnika istotne jednak jest to, że orzeczenie TK otwiera drogę do wznowienia zakończonych postępowań podatkowych jak i sądowoadministracyjnych, a co najważniejsze może stać się podstawą do składania wniosków o zwrot nadpłaty podatku zapłaconego na podstawie niekonstytucyjnych przepisów.

Warto już dziś dokonać audytu podatkowego w obszarze podatku od nieruchomości, aby zweryfikować czy zapłacony w ostatnich latach podatek nie był odprowadzany nienależnie, i czy w związku z tym podatnikom przysługuje jego zwrot.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami

Jakub Dittmer

Jan Janukowicz


Zobacz inne publikacje Tax Focus

Danina solidarnościowa z luką prawną

Najnowsza Wiedza

Zmiany Ordynacji podatkowej

Polski system podatkowy może czekać niemała rewolucja. Ministerstwo Finansów ogłosiło projekt zmian, który – według zapowiedzi – ma uprościć, usprawnić, a w niektórych obszarach również zaostrzyć zasady rozliczeń z fiskusem.

Światowy Dzień Własności Intelektualnej – komercjalizacja praw IP

Już po raz 25. będziemy obchodzić Światowy Dzień Własności Intelektualnej. W tym roku proponujemy nową formułę celebracji tego wydarzenia. Będzie to seria wskazówek oraz podpowiedzi w zakresie własności intelektualnej, a naszym tematem przewodnim będzie aspekt komercjalizacji praw IP.

Fundacja rodzinna – o czym warto wiedzieć?

W którymś momencie niemal każda firma rodzinna staje przed decyzjami o kierunkach rozwoju zbudowanego własnoręcznie biznesu i jednocześnie zabezpieczeniu zgromadzonego przez lata kapitału. Rozwiązaniem może być fundacja rodzinna.

Precedensowy wyrok w sprawie o wykorzystywanie danych do trenowania AI

Federalny Sąd Okręgowy w Delaware wydał istotne orzeczenie w sprawie trenowania sztucznej inteligencji na chronionych prawem autorskim danych agencji Thomson Reuters. Sędzia Stephanos Bibas uznał, że Ross Intelligence posunęło się za daleko. To orzeczenie, choć nieprawomocne, to kamień milowy w prawniczym świecie, dotyczący ochrony treści w nauce maszynowej.

ICLG – Employment & Labour Laws and Regulations, czyli przegląd polskich regulacji prawnych w obszarze zatrudnienia

International Comparative Legal Guides (ICLG) jest uznaną serią publikacji, współtworzoną przez wydawców Global Legal Group (GLG) i międzynarodowy panel ekspertów. To zbiór kluczowych transgranicznych wytycznych prawnych, niezbędnych zarówno kancelariom, jak i spółkom, rządom oraz osobom fizycznym do prowadzenia działalności gospodarczej na całym świecie.

Zapraszamy do kontaktu:

Wojciech Śliż

Wojciech Śliż

Doradca Podatkowy / Partner / Prawo Podatkowe

+48 539 110 037

w.sliz@kochanski.pl