Zaznacz stronę

Danina solidarnościowa z luką prawną

10 lipca 2023 | Aktualności, Tax Focus, The Right Focus, Wiedza

Danina solidarnościowa, chociaż formalnie nie jest uznawana za podatek, ma podobną funkcję i jest powszechnie postrzegana jako trzeci próg podatkowy. Szczególnie charakter i sposób jej poboru przypominają tradycyjne obciążenia fiskalne.

Stawka daniny solidarnościowej wynosi 4 proc. i jest obliczana od nadwyżki dochodu powyżej kwoty miliona złotych rocznie.

Podstawę wyliczenia daniny stanowią w szczególności dochody z:

  • Pracy
  • Działalności gospodarczej
  • Niektórych zysków kapitałowych
  • Zagranicznej jednostki kontrolowanej

Dochody te podatnicy obowiązani są wykazać w terminie do 30 kwietnia następnego roku. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy 30 kwietnia przypada na sobotę lub na dzień ustawowo wolny od pracy. Wówczas, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, termin ten przesuwa się na najbliższy dzień roboczy. Tak było w 2023 r., gdy przesunięty termin przypadł na wtorek 2 maja.

Jednak ustawodawca, wprowadzając przepisy o daninie solidarnościowej, nie uwzględnił tej okoliczności.

Danina solidarnościowa – niedopatrzenie ustawodawcy to dobra wiadomość dla podatników

Daninę solidarnościową regulują wyłącznie dwa artykuły ustawy o PIT – art. 30h  oraz w art. 30i.

W art. 30h ust. 3 wskazano, że przy ustalaniu wysokości podstawy obliczenia daniny solidarnościowej należnej w danym roku kalendarzowym, uwzględnia się dochody wykazywane w zeznaniach „których termin złożenia upływa w okresie od dnia następującego po dniu upływu terminu na złożenie deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej w roku poprzedzającym ten rok kalendarzowy do dnia upływu terminu, o którym mowa w ust. 4″.

Z kolei ustęp 4 określa termin składania deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej: „Osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1, są obowiązane składać urzędom skarbowym deklarację o wysokości daniny solidarnościowej, według udostępnionego wzoru, w terminie do dnia 30 kwietnia roku kalendarzowego i w tym terminie wpłacić daninę solidarnościową. (…)”.

W konsekwencji, do podstawy obliczenia daniny solidarnościowej płatnej w roku 2023 nie wejdą dochody z zeznań za rok 2022, gdyż termin ich złożenia upłynął dopiero 2 maja 2023 roku. Co więcej, dochody te nie wejdą również do podstawy obliczenia daniny solidarnościowej w rok 2024, ponieważ do podstawy tej będą wliczane dochody wykazywane w zeznaniach, których termin złożenia upłynie w okresie od dnia następującego po dniu upływu terminu na złożenie deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej w roku 2023, czyli – zgodnie z art. 12 ust. 5 Ordynacji podatkowej w związku z art. 30i ust. 1 ustawy o PIT – od 3 maja 2023 roku, do 30 kwietnia 2024 roku.

Zapłaciłem nienależnie, a więc mogę ubiegać się o jej zwrot

Ustawodawca przewidział, że do daniny solidarnościowej będą mieć zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej, w tym przepisy dotyczące nadpłaty. Potwierdzają to również Objaśnienia Podatkowe dotyczące przepisów o daninie solidarnościowej. W związku z tym,  jeżeli podatnik nienależnie zapłacił daninę solidarnościową, to ma prawo wystąpić o zwrot nadpłaty z tego tytułu.

Należy jednak mieć na uwadze, że administracja skarbowa niechętnie uznaje pomyłki legislacyjne, w konsekwencji należy liczyć się z koniecznością dochodzenia zwrotu na drodze sądowej.

Podsumowanie:

  • Danina solidarnościowa potocznie nazywana jest trzecim progiem podatkowym. Podstawę daniny solidarnościową oblicza się od nadwyżki dochodu podatnika ponad kwotę 1.000.000 zł. Stawka podatku wynosi 4 proc.
  • Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów podstawę naliczania daniny solidarnościowej stanowią dochody wykazywane w zeznaniach podatkowych, których termin złożenia upływa w okresie od dnia następującego po dniu upływu terminu na złożenie deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej w roku poprzedzającym ten rok kalendarzowy do 30 kwietnia roku kalendarzowego.
  • W efekcie do podstawy obliczania nie wejdą dochody wykazane w zeznaniach podatkowych za rok 2022, ponieważ termin ich złożenia przypadał na 2 maja 2023 roku.
  • Dochody te nie wejdą również do podstawy obliczania daniny w kolejnym roku podatkowym, ponieważ termin na ich złożenie upłynie od 3 maja 2023 roku do 30 kwietnia 2024 roku.
  • W związku z powyższym na podstawie literalnego brzmienia przepisów ustawy o PIT, nie powstaje obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej od dochodów osiągniętych w 2022 roku.
  • Podatnik, który zapłacił daniną solidarnościową za rok 2022, będzie miał prawo ubiegać się o jej zwrot jako wpłaconej nienależnie.
  • Administracja skarbowa może być niechętna do zwrotu wynikającego z niedopatrzenia ustawodawcy, dlatego podatnicy muszą przygotować się na dochodzenie swoich praw na drodze sądowej.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami

Jakub Dittmer


Zobacz inne publikacje Tax Focus

Najnowsza Wiedza

Jak mądrze zaplanować strukturę fundacji rodzinnej

Jedną z kluczowych zalet fundacji rodzinnej jest duża elastyczność w kształtowaniu jej wewnętrznej struktury. Ustawodawca pozostawił fundatorowi szeroką swobodę w tym zakresie, co umożliwia dostosowanie organizacji fundacji do indywidualnych potrzeb – majątkowych, rodzinnych i biznesowych.

Nowe zasady zatrudniania cudzoziemców

1 czerwca 2025r. weszła w życie dawno zapowiadana Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która zastępuje przepisy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Przegląd sektora bankowego | Banking dziś i jutro | Czerwiec 2025

Turbulencje geopolityczne będą miały istotne znaczenie dla gospodarki, w tym polskiego rynku finansowego, który na te globalne wyzwania jest jednak dobrze przygotowany. Rynek finansowy jest stabilny, banki dobrze skapitalizowane, a rynek kapitałowy ma wysoki potencjał rozwojowy.

Polski System Kaucyjny: przewodnik po prawnych i podatkowych regulacjach

1 października startuje Polski System Kaucyjny. To prawdziwa rewolucja dla przedsiębiorców – zarówno producentów, importerów, jak i dystrybutorów czy jednostek handlu. Jej wdrożenie niesie bowiem ze sobą szereg wyzwań, w tym, co nieoczywiste, również w obszarze podatku VAT. Oto krótki przewodnik po najważniejszych kwestiach związanych z Polskim Systemem Kaucyjnym.

Zapraszamy do kontaktu:

Agata Dziwisz-Moshe

Agata Dziwisz-Moshe

Adwokat / Partner / Szefowa Praktyki Prawa Podatkowego

+48 668 886 370

a.dziwisz@kochanski.pl

Jakub Dittmer

Jakub Dittmer

Doradca Podatkowy / Associate / Prawo Podatkowe

+48 532 423 064

j.dittmer@kochanski.pl