Choć wiążą się z dużym obciążeniem finansowym zaangażowanych w nie przedsiębiorstw, spory stanowią nieodłączny element działalności gospodarczej. A tym, co skutecznie umożliwia stronom pokrycie kosztów związanych z procesem jest wsparcie finansowe oferowane przez pomioty trzecie – tzw. „third-party funding” czyli TPF.
Dla kogo third-party funding
Finansowanie przez podmioty trzecie to rozwiązane korzystne nie tylko dla tych, którzy nie dysponują wystarczającymi środkami na prowadzenie wieloletnich postępowań, ale także dla wszystkich uczestników procesów sądowych czy arbitrażowych.
TPF pozwala bowiem minimalizować ryzyko ekonomiczne związane z prowadzeniem długotrwałych sporów i nawet w razie przegranej, strona finansowana nie ponosi kosztów procesu.
Co więcej, z TPF może skorzystać zarówno powód, jak i pozwany. Warto jednak pamiętać, że dostępność finansowania zależy od możliwości uzyskania zwrotu przez fundusz zainwestowanych przez niego środków, po wygranej sprawie.
TPF w praktyce
Finansowanie sporów przez TPF może być atrakcyjne z kilku powodów.
Po pierwsze, umożliwia skorzystanie z usług najlepszych prawników i ekspertów.
Po drugie, pozwala na rzetelną ocenę zasadności roszczenia przez niezależny podmiot, najczęściej jeszcze przed rozpoczęciem postępowania.
Wreszcie, może wpłynąć na postawę przeciwnika procesowego, zachęcając go do zawarcia ugody.
Fundusz, w zamian za udzielone wsparcie, pobiera zazwyczaj określony procent od zasądzonej sumy. Dodatkowo, dostęp do zewnętrznego finansowania może wymagać poddania się pewnym warunkom, np. uzyskania zgody na zawarcie ugody lub obowiązkowi raportowania.
Największym minusem TPF jest ich ograniczona dostępność. Fundusze zazwyczaj wspierają bowiem sprawy o dużych wartościach. W każdym jednak przypadku analizują potencjał zwrotu z konkretnej inwestycji.
Jak TPF funkcjonuje w Unii Europejskiej
W dużej mierze rynek finansowania sporów pozostaje prawnie nieuregulowany.
W 2022 roku Parlament Europejski uchwalił rezolucję, nakazującą Komisji Europejskiej uporządkowanie TPF w ramach UE. Jednak inicjatywa ta została wstrzymana, a Komisja ma przeprowadzić dokładne badania dotyczące rynku finansowania sporów.
W Unii brakuje więc jednolitego prawa dotyczącego TPF, co oznacza, że kwestie z tym związane są regulowane na poziomie krajowym.
Również w Polsce brak jest szczegółowych przepisów dotyczących TPF, a rodzime sądy sporadycznie zajmują się tą problematyką. Zaczynają się jednak pojawiać pojedyncze orzeczenia sądów uznające TPF za dopuszczalne.
W ostatnim czasie obserwujemy, że third-party funding zaczęło być wykorzystywane również do sporów o mniejszej wartości, co otwiera nowe możliwości, szczególnie dla tych podmiotów, które wcześniej nie miały dużych roszczeń np. w przypadku sporów zbiorowych.
Finansowanie sporów przez strony trzecie staje się coraz powszechniejsze w Europie, zarówno w postępowaniach sądowych, jak i arbitrażowych.
Według Burford Capital, w 2023 roku europejski rynek TPF osiągnął wartość około 2,8 mld euro, co oznacza wzrost o 21,7 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem.
TPF dla organizacji non profit
Warto też zwrócić uwagę na rosnącą popularność finansowania sporów przez podmioty trzecie wśród organizacji non-profit (NFP-TPF).
Można więc założyć, że w najbliższym czasie będzie to istotne zjawisko w sporach związanych z ochroną środowiska, społecznymi aspektami biznesu oraz korporacyjną odpowiedzialnością, szczególnie w kontekście rosnącego znaczenia raportowania ESG.
Źródło: Rzeczpospolita
Data: 2.02.2024
Masz pytania? Skontaktuj się z nami
