Rok 2022 nie jest łaskawy dla rynku kryptowalut – postępujący spadek wartości coinów, problemy giełdy FTX i załamanie zaufania powodują, że pojawiają się pytania o przyszłość krypto. Czy uregulowanie rynku kryptoaktywów może być panaceum na bolączki tego rynku?
Głośny upadek FTX
Ogłoszenie upadłości przez trzecią, co do wielkości giełdę kryptowalut FTX wywołało branżowe trzęsienie ziemi.
Zdaniem Changpeng Zhao – CEO Binance, największej giełdy kryptowalut na świecie upadek FTX to początek kryzysu krypto.
Ostrzega on, że konsekwencje mogą być porównywalne do czasów upadku banku Lehman Brothers w 2008 roku i związanym z tym krachem na rynku finansowym.
Dodaje również, iż zaufanie konsumentów może zostać zachwiane na tyle, że cofnie rynek krypto o dobrych kilka lat. Powagę sytuacji wskazuje również kurs Bitcoina, najpopularniejszej wirtualnej waluty świata, który spadł już do poziomu ok. 16 500 dolarów – gdy jeszcze kilka tygodni temu wynosił ok. 20 tys. dolarów, natomiast pod koniec 2021 roku osiągał poziom nawet 60 tys. dolarów.
Członek Parlamentu Europejskiego Stefan Berger twierdzi, że krach FTX nie miałby miejsca, gdyby rynek był uregulowany. Z kolei Changpeng Zhao jest zdania, że właściwe regulacje mogłyby zminimalizować skutki takich wydarzeń.
Branża postuluje uregulowanie rynku kryptowalut
Wnioski, jakie płyną z ostatnich wydarzeń to przede wszystkim konieczność zwiększenia przejrzystości finansowej podmiotów świadczących usługi związane z kryptowalutami.
Odpowiedzią na te potrzeby ma być uregulowanie rynku. W szczególności warto się przyjrzeć przepisom, nad którymi aktualnie pracuje Unia Europejska, czyli rozporządzeniu Markets in Crypto Assets (MiCA).
MiCA jest elementem większego pakietu finansów cyfrowych Unii Europejskiej.
Innymi dokumentami wchodzącymi w jego skład, na które warto wrócić uwagę są:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego (DORA)
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemu pilotażowego na potrzeby infrastruktur rynkowych opartych na technologii rozproszonego rejestru (DLT)
- Komunikat w sprawie unijnej strategii w zakresie płatności detalicznej.
Celem MiCA jest m.in. stworzenie jednolitych ram prawnych dla rynku kryptowalut w UE, wprowadzenie jednolitych zasady dla dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (w tym podmiotów prowadzących giełdy) i emitentów kryptoaktywów oraz zapewnienie stabilności rynku i ochrona inwestorów przed ryzykiem.
Co reguluje MiCA
Pośród kryptoaktywów objętych tą regulacją można wyróżnić:
- Tokeny użytkowe, czyli aktywa, które nie są traktowane jako pieniądz, a jako prawo do przyszłego produktu lub usługi, a które z założenia pełnią funkcję cyfrowych voucherów
- Tokeny powiązane z aktywami (tzw. stablecoiny) czyli kryptoaktywa, które z założenia powinny utrzymywać stabilną wartość poprzez odwołanie do innego aktywa. (np. do innego kryptoaktywa lub kursu dolara) – zdaniem unijnego prawodawcy takie kryptoaktywa generują największe ryzyka, ponieważ aspirują do pełnienia roli środka płatniczego
- Tokeny będące e-pieniądzem, których głównym celem jest wykorzystanie jako środka wymiany, a ich wartość utrzymywana jest poprzez odniesienie do wartości waluty fiat.
Spod regulacji MiCA wyłączone są natomiast m.in.:
- DeFi, czyli zdecentralizowane finanse
- CBDC, czyli cyfrowe waluty banków centralnych, będące odpowiednikami walut FIAT emitowanych przez banki centralne w oparciu o infrastrukturę blockchain
- NFT, czyli tokeny niewymienialne (z wyjątkiem tych oferowanych w dużych seriach, które mogą zostać uznane za wymienialne)
- Kryptoaktywa, które można zakwalifikować jako instrumenty finansowe.
Kogo obejmuje regulacja MiCA
Jeśli chodzi o zakres podmiotowy to MiCA swoim zasięgiem obejmuje dwie kategorie podmiotów – emitentów kryptoaktywów oraz dostawców usług związanych z kryptoaktywami.
Obowiązkiem wyjściowym emitentów aktywów (z wyjątkiem m.in. kryptoaktywów oferowanych za darmo czy kryptoaktywów „tworzonych” automatycznie jako nagroda za utrzymanie DLT lub zatwierdzenie transakcji) jest publikacja tzw. white paper, czyli dokumentu, który będzie uproszczonym odpowiednikiem prospektów emisyjnych.
MiCA ustanawia także ramy regulacyjne dla podmiotów świadczących usługi związanych z kryptowalutami (CASP). Podmioty świadczące takie usługi muszą, posiadać autoryzację jednego z państw członkowskich, mieć siedzibę na terytorium UE a zarządzanie tymi podmiotami musi faktycznie odbywać się w UE.
Warto zwrócić uwagę, że CASP, podobnie jak inne instytucje finansowe regulowane w UE, po uzyskaniu autoryzacji w jednym z krajów członkowskich, będą mogły świadczyć takie usługi na terenie całej Unii Europejskiej w ramach mechanizmu jednolitego paszportu.
MiCA zadba o kryptowalutowych inwestorów
MiCA przewiduje też obowiązki, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa inwestorów. W kontekście ostatnich wydarzeń jest to bardzo newralgiczna kwestia.
MiCA nakłada m.in. wymogi, co do utrzymywania przez CASP minimalnego kapitału. Ponadto podmioty te są zobowiązane do zabezpieczenia praw własności swoich klientów do kryptowalut, w szczególności przed ich niewypłacalnością oraz do zapobiegania wykorzystwania kryptowalut na własny rachunek. Wszystkie środki otrzymane od klientów muszą być z kolei przechowywane w instytucji kredytowej lub banku centralnym.
MiCA przewiduje też prawo detalicznych posiadaczy tokenów do wycofania oferty zakupu kryptowaluty w ciągu 14 dni kalendarzowych od daty zawarcia umowy wstępnej. Posiadacze tokenów detalicznych muszą mieć możliwość skorzystania z tego prawa bez ponoszenia dodatkowych kosztów lub składania wyjaśnień.
Warto dodać, że MiCA nawiązuje także do popularnych dzisiaj zagadnień dotyczących ochrony środowiska.
CASP są zobowiązane do publikowania na swoich stronach internetowych informacji związanych z głównymi niekorzystnymi skutkami dla środowiska i klimatu mechanizmu konsensusu danego kryptoaktywa, w odniesieniu do którego świadczą usługi.
ESMA i EBA zostały upoważnione do opracowania regulacyjnych standardów technicznych określających konkretne informacje, które CASP będą musiały dostarczyć, aby spełnić ten wymóg.
Podumowanie
MiCA stworzy zharmonizowany europejski rynek kryptoaktywów, który zapewni pewność prawną w całej UE poprzez jasną klasyfikację aktywów i przejrzyste wytyczne dla dostawców usług i emitentów. Jeżeli regulacje spotkają się z powszechną akceptacją, można ostrożnie przewidywać, że na rynku pojawi się więcej inwestorów instytucjonalnych i więcej zasobów. To może pomóc w jego dalszym rozwoju.
Oprócz tego MiCA, ze względu na skalę wspólnego rynku europejskiego, może pójść w ślady rozporządzenia o ochronie danych (RODO) i również stać się przyczynkiem do kształtowania podobnych regulacji w innych częściach świata.
Niestety na wprowadzenie zmian będziemy musieli poczekać.
Głosowanie Parlamentu Europejskiego nad projektem pierwotnie przewidziane na początek grudnia, zostało przełożone najwcześniej na luty przyszłego roku ze względu na konieczność przetłumaczenia złożonego i długiego tekstu projektu.
Wejście rozporządzenia w życie spodziewane jest na rok 2024.
Masz pytania? Skontaktuj się z autorem
