Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Achmea podważył zgodność traktatów inwestycyjnych (ang. investment treaties) zawartych między państwami członkowskimi z prawem Unii Europejskiej.
Pokłosiem tego było podjęcie przez Polskę działań mających na celu „wyeliminowanie” z międzynarodowego obrotu prawnego traktatów zawartych z innymi państwami członkowskimi UE. W rezultacie liczba traktatów inwestycyjnych, którymi związana jest Polska, zmalała o jedną trzecią.
Na tym tle pojawia się pytanie…
Którzy inwestorzy mogą w dalszym ciągu liczyć na ochronę traktatową swoich inwestycji w Polsce?
Marek Jeżewski i Krzysztof Walczyk przygotowali praktyczny przewodnik po polskim prawie inwestycyjnym dla prestiżowego czasopisma Global Arbitration Review.
Celem publikacji jest wsparcie zagranicznych inwestorów w podejmowaniu świadomych decyzji przy planowaniu inwestycji w Polsce.
Autorzy dokonali analizy blisko 40, pozostających nadal w mocy, traktatów inwestycyjnych przedstawiając standardy ochrony inwestorów oraz mechanizmy rozwiązywania sporów inwestycyjnych.
Analizie poddane zostały m.in. następujące zagadnienia:
- Standard sprawiedliwego i słusznego traktowania (ang. fair and equitable treatment)
- Standard ochrony i bezpieczeństwa inwestycji (ang. protection and security)
- Zasady dotyczące wywłaszczenia (ang. expropriation)
- Klauzula najwyższego uprzywilejowania (ang. most-favoured nation clause)
- Klauzula parasolowa (ang. umbrella clause)
- Długość okresu ‘cooling-off’
- Dostęp do sądów powszechnych
- Możliwość wszczęcia postępowania arbitrażowego
Zakres cech wyróżniających traktaty inwestycyjne zawarte przez Polskę
Poza elementami, które występują niemalże w każdym traktacie, jak chociażby klauzula najwyższego uprzywilejowania, przewodnik wskazuje kilka – czasem nieoczywistych – wyjątków, które odznaczają się na tle przyjętej praktyki traktatowej.
Publikacja zawiera również praktyczne aspekty związane z prowadzeniem sporu inwestycyjnego przeciwko Polsce oraz kluczowe regulacje prawne dotyczące wykonywania wyroków arbitrażowych.
W tym kontekście, warto pamiętać, że Polska nie jest stroną Konwencji Waszyngtońskiej, wobec czego nie ma wobec niej zastosowania art. 54 Konwencji, który przewiduje mechanizm „automatycznego” uznawania i wykonywania wyroków arbitrażowych wydanych pod auspicjami tejże konwencji.
Czy, pomimo praktycznego wymarcia traktatów wewnątrz UE, zagraniczni inwestorzy mogą zapewnić ochronę swoich polskich inwestycji na gruncie innych traktatów? Odpowiedź leży w uważnym i przemyślanym konstruowaniu inwestycji w taki sposób, aby były objęte odpowiednią ochroną.
Źródło: Global Arbitration Review
Masz pytania? Skontaktuj się z nami.
