EBA przedstawia kolejne wyjaśnienia w zakresie środków ograniczających wpływ Covid-19 na sektor bankowy w UE
Po wezwaniu do zapewnienia elastyczności w ramach komunikatu wydanego w sprawie działań mających przeciwdziałać kryzysowi związanemu z Covid-19 w działalności bankowej z dnia 25 marca 2019 r. („Pierwszy Komunikat Kryzys Covid-19”). W dniu 31 marca 2020 r. EBA wydała kolejny komunikat („Drugi Komunikat Kryzys Covid-19”) w zakresie środków ograniczających wpływ Covid-19 („Kryzys Covid-19”) na sektor bankowy w UE. Ma ono na celu wyszczególnienie dalszych możliwych działań, które mają zostać podjęte przez instytucje lub właściwe organy. Głównym przesłaniem Drugiego Komunikatu Kryzys Covid-19 jest skoncentrowanie na monitorowaniu i ocenie skutków Kryzysu Covid-19 oraz zapewnienie ciągłości działania. Jednocześnie kluczowe jest, aby uczestnicy rynku posiadali dostęp do wiarygodnych informacji w celu zrozumienia sytuacji finansowej i ostrożnościowego podejścia.
Drugi Komunikat Kryzys Covid-19 odnosi się do 3 obszarów:
- polityka wynagrodzeń i dywidendowa – EBA popiera wszystkie dotychczasowe środki zapewniające bankom dobrą bazę kapitałową oraz niezbędne wsparcie gospodarki. W tym względzie EBA ponawia i rozszerza swoje wezwanie do instytucji o powstrzymanie się od wypłaty dywidend lub wykupu akcji własnych – dokonywanych w celu wynagradzania akcjonariuszy – i oceny ich polityki wynagrodzeń zgodnie z ryzykiem wynikającym z sytuacji gospodarczej;
- polityka sprawozdawcza i nadzorcza – EBA podała szczegółowe informacje na temat wezwania właściwych organów do zapewnienia swobody działania w odniesieniu do terminów sprawozdawczych, wzywając do elastyczności miesięcznej w przypadku raportów z datami przekazów między marcem a końcem maja 2020 r. EBA wezwał również do elastyczności w ocenie terminów instytucji „Ujawnienia w ramach filaru 3”. Ponadto EBA postanowił, we współpracy z Bazylejskim Komitetem Nadzoru Bankowego (BCBS), anulować badanie wpływu ilościowego na podstawie danych z czerwca 2020 r.;
- przeciwdziałanie przestępstwom o charakterze finansowym – problematyka AML. Środki mające na celu zapobieganie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu pozostają kluczowe w tym trudnym czasie – EBA wzywa właściwe organy do wspierania bieżących wysiłków instytucji finansowych poprzez dzielenie się informacjami na temat pojawiających się ryzyk prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, jasno określając oczekiwania regulacyjne i elastycznie korzystać z narzędzi nadzorczych.
Polityka wynagrodzeń i dywidendowa
W zakresie tego punktu, EBA popiera wszystkie podjęte do tej pory środki w celu zapewnienia bankom utrzymania solidnej bazy kapitałowej oraz zapewnienia niezbędnego wsparcia dla gospodarki.
EBA podkreśla również, że ulga kapitałowa, wynikająca ze środków przyjętych przez właściwe organy w odpowiedzi na kryzys w sprawie Covid-19, powinna być wykorzystana w sektorze przedsiębiorstw i gospodarstw domowych, a nie w celu zwiększenia dystrybucji dywidendy lub wykupu akcji w celu wynagradzania akcjonariuszy.
EBA ponownie wezwała wszystkie banki do powstrzymania się od wypłaty dywidend lub dzielenia się wykupami – które skutkują dystrybucja kapitału poza systemem bankowym – w celu utrzymania jego solidnej kapitalizacji.
Zdaniem ENA kluczowe jest również zapewnienie skuteczności i ostrożna alokacja kapitału w ramach grup bankowych i z tego powodu ta sytuacja powinna być monitorowana przez właściwe organy.
Dodatkowo, właściwe organy powinny zwrócić się do banków o przegląd ich polityki wynagrodzeń, praktyki i nagrody zapewniające ich spójność oraz promowanie solidnego i skutecznego ryzyka, a także o zarządzanie odzwierciedlające obecną sytuację gospodarczą. Wynagrodzenie, w szczególności jego część zmienna, powinno być ustawione na poziomie konserwatywnym.
Polityka sprawozdawcza i nadzorcza
- Wiarygodne dane nadzorcze są kluczowe w czasach, gdy system finansowy stoi w obliczu zawirowań spowodowanych nadzwyczajną sytuacją. Biorąc pod uwagę potencjalny wpływ Kryzysu Covid-19 na gospodarki w najbliższej przyszłości, ważne jest, aby posiadać kluczowe informacje ostrożnościowe dotyczące kapitału, ryzyka, płynność i sytuacji finansowej poszczególnych instytucji finansowych. Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, właściwe organy, w tym również do spraw restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, powinny ocenić, w jakim stopniu i które z przekazywanych danych lub podzbiorów danych, objętych sprawozdaniem EBA, mogą być dostarczone z odroczonym terminem. Na razie takie działania nadzorcze są rozpatrywane tylko w przypadku zgłoszeń, które należy składać między marcem a końcem maja 2020 r.
- Zasadniczo, instytucjom należy dać maksymalnie jeden dodatkowy miesiąc na złożenie wymaganych dokumentów – w wyniku tej propozycji EBA organy krajowe poszczególnych państw członkowskich powinny wydłużyć czas na przekazanie danych na potrzeby raportowania nadzorczego o jeden miesiąc. Wyjątek stanowią plany finansowania w przypadku których przesunięcie ma mieć miejsce na 2 miesiące. Przedłużone terminy wskazane w punkcie powyżej nie powinny odnosić się do:
- przekazywania informacji na temat:
- wskaźnika pokrycia wypływów netto (LCR);
- dodatkowych wskaźników monitorowania (ALMM);
- zbiorów danych określonych jako priorytetowe przez właściwe organy, w szczególności organy do spraw restrukturyzacji oraz uporządkowanej likwidacji;
– dane te należy zgłaszać zgodnie z terminami określonymi w przepisach odnoszących się do zasad standardowej sprawozdawczości;
- danych koniecznych do raportowanie w celach planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Informacje o strukturze pasywów, w tym powiązania wewnątrzgrupowe, powinny być zgłaszane odpowiednim organom w ustalonej dacie standardowego raportowania (30 kwietnia 2020 r. lub wcześniej, jeśli ustawa tak stanowi).
Począwszy od marca 2020 r. wersja ramowa raportowania 2.9 będzie stopniowo zastępować swojego poprzednika: wersję 2.8.
EBA jest zaangażowana w ułatwianiu skuteczności sprawozdawczości instytucji w sytuacji Kryzysu Covid-19. Wybuch Kryzysu Covid-19 spowodował zapotrzebowanie na informacje co do sytuacji prawnej i ekonomicznej klientów instytucji finansowych.
W przypadku, gdy instytucje racjonalnie przewidują, że publikacja ich raportów w ramach filaru 3 zostanie opóźniona, mają poinformować swoje właściwe organy i uczestników rynku o opóźnieniu, przyczynach takiego opóźnienia oraz – w takim zakresie, jak to możliwe – o szacunkowym terminie publikacji.
W związku z tym EBA sugeruje, aby nadać priorytet działaniom nadzorczym w odniesieniu do gromadzenia danych ad hoc. Zgodnie z tym powyższym, organy nadzorcze powinny również rozsądnie podchodzić do działań instytucji finansowych w tym zakresie i rozważyć możliwość dodatkowej formuły raportowania w zakresie profilu ryzyka danej instytucji finansowej.
Przeciwdziałanie przestępstwom o charakterze finansowym
Jednocześnie EBA podkreśliła, iż ochrona integralności rynków finansowych jest wspólnym celem UE w przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (AML / CFT) oraz utrzymywania odpowiednich środków ostrożności. Ma to zasadnicze znaczenie dla zachowania skuteczności i stabilności systemu finansowego UE. EBA przypomina także instytucjom finansowym, że nadal ważne jest, aby wciąż wprowadzać i utrzymywać skuteczne systemy i kontrole celem upewnienia się, że system finansowy UE nie jest nadużywany w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (AML / TF). Równocześnie kładzie się nacisk na podstawowe zasady:
- przestępstwa finansowe są nadal nie do przyjęcia, nawet w czasach Kryzysu Covid-19;
- instytucje finansowe powinny dzielić się informacjami na temat pojawiających się zagrożeń wystąpienia przypadków prania pieniędzy i finansowania terroryzmu i ustalić jasne oczekiwania co do działań, jakie miałyby być podjęte przez instytucje finansowe w celu ograniczenia tego ryzyka;
- konieczność zastanowienia się, w jaki sposób tymczasowo dostosować korzystanie z narzędzi nadzorczych celem zapewnienia przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Identyfikacja nowych i pojawiających się zagrożeń prania pieniędzy i finansowania terroryzmu
Ponieważ większość gospodarek boryka się z Kryzysem Covid-19, wysokość przepływów finansowych zostanie znacząco obniżona. Doświadczenia z poprzednich kryzysów pozwalają jednak stwierdzić, iż nawet w takich sytuacjach nielegalne finansowanie będzie nadal funkcjonować w obrocie. Można już zaobserwować na rynku wzrost poziomu cyberprzestępczości związanej z Kryzysem Covid-19. Ponadto, w związku z faktem, iż przestępcy posiadają czynniki wysoce adaptacyjne, prawdopodobnie pojawią się nowe techniki i kanały prania pieniędzy.
EBA wzywa zatem właściwe organy do:
- ścisłej współpracy z instytucjami finansowymi, jednostkami analityki finansowej (FIU) oraz organami ścigania w celu zidentyfikowania nowych typologii przestępstw prania pieniędzy i finansowania terroryzmu oraz podnoszenia ich świadomości;
- położenia nacisku na monitoring poprzez instytucje finansowe w zakresie technik prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, które to mogą ulec zmianie ze względu na spowolnienie gospodarcze i – w razie potrzeby oraz przy odpowiedniej ocenie – zaktualizować ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu;
- kontynuowania monitoringu transakcji i płatności oraz zwrócenia szczególnej uwagi na wszelkie nietypowe lub podejrzane wzorce zachowań klientów i przepływy finansowe.
Dostosowanie nadzoru AML / CFT
Łagodzenie negatywnych skutków Kryzysu Covid-19 może wymagać tymczasowych zmian w działalności nadzorczej i potencjalnie dostosowania priorytetów oraz planów nadzorczych w celu zapewnienia nadzoru AML / CFT. W związku z powyższym, EBA wzywa właściwe organy, które są odpowiedzialne za nadzór nad AML / CFT, aby rozważyły pełne wykorzystanie elastyczności zawartej w ramach unijnych w zakresie AML / CFT oraz planowanie działań nadzorczych w sposób skuteczny, pragmatyczny i wrażliwy na ryzyko.
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI
Dr Agnieszka Serzysko
Radca prawny, Partner, Szef Sektora Usług Finansowych
T: +48 608 317 176
E: a.serzysko@kochanski.pl