Przepisy dotyczące pracy zdalnej i kontroli trzeźwości stanowią główne założenia projektu nowelizującego Kodeks pracy i są aktualnie przedmiotem prac Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian kodyfikacyjnych po II czytaniu w Sejmie.
Kontrola trzeźwości pracownika przez pracodawcę
Projekt umożliwia pracodawcy kontrolę trzeźwości pracowników z zastrzeżeniem, że jej celem jest zapewnienie ochrony życia i zdrowia lub ochrona mienia. Pracodawca może wprowadzić także kontrolę pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu. Takie kontrole muszą odbywać się z poszanowaniem godności pracownika i nie mogą naruszać innych dóbr osobistych pracownika.
Przepisy określające grupy pracowników podlegających kontroli, a także sposób kontroli, w tym , rodzaj urządzenia wykorzystywanego przez pracodawcę do kontroli, częstotliwość i czas kontroli powinny być wprowadzone do układu zbiorowego pracy lub regulaminu pracy – obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest zobowiązany do wprowadzenia regulaminu pracy i podane do wiadomości pracowników nie później niż na 2 tygodnie przed rozpoczęciem kontroli.
Powyższe informacje powinny być przekazane, nowo zatrudnionemu pracownikowi (objętemu kontrolą trzeźwości) przez dopuszczeniem go do pracy, w postaci papierowej lub elektronicznej.
Projekt określa także zasady przetwarzania danych osobowych i informacji pozyskanych w związku
z przeprowadzoną kontrolą trzeźwości pracownika. Między innymi dane takie należy przechowywać
w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania wyłącznie gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób, a także ochrony mienia. W przypadku, zastosowania wobec pracownika kary porządkowej lub w przypadku,
w którym informacje te stanowią dowód w postępowaniu okres ten wydłuża się.
Nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej
Projekt wprowadza definicję pracy zdalnej, określając ją jako „pracę wykonywaną całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.”
Uzgodnienia dotyczące pracy zdalnej mogą być dokonane przy zawieraniu umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia – z inicjatywy pracodawcy lub na wniosek pracownika.
Projekt przewiduje także możliwość polecenia pracy zdalnej przez pracodawcę w okresie obowiązywania stanów epidemii lub zagrożenia epidemicznego oraz 3 miesięcy po ich odwołaniu,
a także gdy zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przez pracodawcę nie jest możliwe z powodu działania siły wyższej.
Możliwe będzie także wykonywanie pracy zdalnej okazjonalnie – na wniosek pracownika przez maksymalnie 24 dni w roku kalendarzowym. Pracodawca będzie wówczas zwolniony z niektórych obowiązków, a także z obowiązku pokrycia kosztów pracy zdalnej.
Projekt zakłada, iż Pracodawca będzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku o wykonywanie pracy zdalnej w przypadku:
- Pracownika – rodzica dziecka legitymującego się oświadczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności
- Pracownika – rodzica dziecka posiadającego opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
- Pracownicy w ciąży
- Pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
- Pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
– chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika. W razie nieuwzględnienia wniosku, pracodawca powinien poinformować pracownika
w postaci papierowej lub elektronicznej o przyczynach odmowy w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.
Zasady pracy zdalnej
Zasady dotyczące wykonywania pracy zdalnej pracodawca powinien określić w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy działa więcej niż jedna organizacja, ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi. Pracodawca określa zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie po konsultacjach z przedstawicielami pracowników wyłonionymi według trybu przyjętego u danego pracodawcy – jeżeli u pracodawcy nie działają organizacje związkowe.
Wprowadzając pracę zdalną, pracodawca powinien określić w szczególności:
- Grupę pracowników, którzy mogą być objęci pracą zdalną
- Zasady pokrywania kosztów
- Zasady przeprowadzania kontroli
- Sposób komunikacji z pracownikiem, w tym sposób potwierdzania obecności w pracy
- Zasady ochrony danych osobowych i przeprowadzenia szkoleń w tym zakresie.
Projekt zakłada, iż pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia stosownego sprzętu i materiałów potrzebnych do wykonywania pracy zdalnej, w tym instalację, serwis i konserwację urządzeń, a także pokrycia kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych i innych kosztów związanych
z wykonywaniem pracy zdalnej.
Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej wymaga odebrania od niego oświadczenia
w postaci papierowej lub elektronicznej, potwierdzającego, że w miejscu pracy zdalnej uzgodnionym
z pracodawcą są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Projekt wprowadza katalog prac, które nie będą mogły być realizowane w formie zdalnej, są to m.in.:
- Prace szczególnie niebezpieczne
- Prace w wyniku, których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych
- Prace związane ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych, bądź powodujących intensywne brudzenie.
Kontrola pracy zdalnej
Pracodawca, w porozumieniu z pracownikiem, będzie mógł przeprowadzać kontrole miejsca wykonywania pracy zdalnej. Kontroli podlegać może: bezpieczeństwo i higiena pracy lub przestrzeganie wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedury ochrony danych osobowych. Kontrola powinna odbywać się w godzinach pracy pracownika.
Kiedy wchodzi w życie Nowelizacja Kodeksu Pracy
Projekt zakłada, że Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z zastrzeżeniem, że przepisy dotyczące pracy zdalnej wejdą w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.
Masz pytania? Skontaktuj się z autorkami
