Zaznacz stronę

Stan wyjątkowy, a praca dziennikarzy i redaktorów naczelnych

W ostatnich dniach, zarówno w mediach tradycyjnych, jak i społecznościowych, pojawiają się informacje o możliwości wprowadzenia w Polsce stanu wyjątkowego w celu zminimalizowania ryzyka rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19. Stan wyjątkowy został już wprowadzony m.in. w Czechach i Słowacji. Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 nie nakładała na prasę żadnych obowiązków czy ograniczeń. Odmiennie sytuacja kształtuje się w przypadku ustawy o stanie wyjątkowym. Poniżej przedstawiamy zestawienie nakazów i zakazów, które mogą objąć dziennikarzy i redaktorów naczelnych dzienników i czasopism w przypadku wprowadzenia stanu wyjątkowego.

Obowiązki, które mogą zostać nałożone na redaktorów naczelnych po ogłoszeniu stanu wyjątkowego.

Redaktorzy naczelni dzienników i czasopism są zobowiązani do niezwłocznego, nieodpłatnego podania do publicznej wiadomości rozporządzenia Prezydenta RP o wprowadzeniu stanu wyjątkowego i innych aktów prawnych dotyczących tego stanu przekazanych im przez wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji.

Ograniczenia w zakresie działalności prasowej, które mogą zostać wprowadzone w przypadku ogłoszenia stanu wyjątkowego:

  1. cenzura prewencyjna dzienników i czasopism obejmująca materiały prasowe,
  2. kontrola korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów telefonicznych,
  3. emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci telekomunikacyjne,
  4. ograniczenia w dostępie do informacji publicznej,
  5. zakaz utrwalania za pomocą środków technicznych wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów.

Cenzura prewencyjna w czasie stanu wyjątkowego.

Funkcję organu cenzury pełni wojewoda, który może nakazać organom administracji publicznej wykonywanie czynności technicznych, niezbędnych do prowadzenia cenzury lub kontroli. Organy cenzury i kontroli są uprawnione do zatrzymywania w całości lub w części publikacji, przesyłek pocztowych i kurierskich oraz korespondencji telekomunikacyjnej, a także do przerywania rozmów telefonicznych i transmisji sygnałów przesyłanych w sieciach telekomunikacyjnych, jeżeli ich zawartość lub treść może zwiększyć zagrożenie bezpieczeństwa obywateli.

Zatrzymane publikacje mogą zostać opublikowane po zniesieniu stanu wyjątkowego.

Jakie sankcje mogą zostać wprowadzone w przypadku niestosowania się do zakazów, wynikających z wprowadzenia stanu wyjątkowego?

W przypadku niezastosowania się do ograniczeń i zakazów wynikających z wprowadzenia stanu wyjątkowego grozi kara aresztu albo grzywny.

Rozpoznanie spraw następuje w trybie przyspieszonym.

Czy prasa będzie obowiązkowo objęta cenzurą prewencyjną w przypadku ogłoszenia stanu wyjątkowego?

Niekoniecznie. Prezydent wydaje rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na wniosek Rady Ministrów. W rozporządzeniu Prezydent określa m.in. rodzaje ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. Wprowadzone ograniczenia muszą być uzasadnione i dostosowane do przyczyn wprowadzenia stanu wyjątkowego. W przypadku zagrożenia epidemiologicznego, ewentualna cenzura prewencyjna będzie mogła dotyczyć tylko informacji, które mogą stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia obywateli.

Jaki może być obszar obowiązywania stanu wyjątkowego?

Stan wyjątkowy może być wprowadzony na obszarze województwa, jego części, jak i całego kraju.