Sądy IP i zmiany w postępowaniu dotyczącym własności intelektualnej
Już 1 lipca wchodzi w życie nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego wprowadzająca wyspecjalizowane sądy do spraw własności intelektualnej (Sądy IP) do systemu sądownictwa powszechnego. Nowe przepisy mają zapewnić sprawne rozstrzyganie spraw z zakresu ochrony własności intelektualnej przez wyspecjalizowanych sędziów.
Sądy IP
Wraz z wejściem w życie nowelizacji, Sąd Okręgowy w Warszawie, jako sąd wyspecjalizowany do spraw własności intelektualnej i przemysłowej, będzie posiadał wyłączną właściwość w sprawach dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym. Inne sprawy z zakresu własności intelektualnej będą natomiast rozstrzygane w pierwszej instancji przez sądy okręgowe w Warszawie, Poznaniu, Lublinie i Gdańsku, a w drugiej – przez wyspecjalizowane wydziały sądów w Warszawie i Poznaniu.
Sądy IP zastąpią Sąd Unijnych Znaków Towarowych i Wzorów Wspólnotowych (Wydział XXII Sądu Okręgowego w Warszawie) w zakresie rozstrzygania spraw dotyczących unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych. Co istotne, Sądy IP same będą decydować o tym, czy są właściwe w danej sprawie. W razie stwierdzenia swojej niewłaściwości mogą przekazać sprawę innemu sądowi, również temu, od którego ją otrzymały.
Jakie sprawy będą rozstrzygać Sądy IP?
Zgodnie z nowymi przepisami, sprawami własności intelektualnej będą sprawy o ochronę praw autorskich i pokrewnych, ochronę praw własności przemysłowej oraz ochronę innych praw na dobrach niematerialnych, a także sprawy o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji, ochronę dóbr osobistych (w zakresie dotyczącym wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług) oraz sprawy dotyczące ochrony dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.
Znowelizowane przepisy nie będą jednak stosowane do spraw własności intelektualnej będących w toku w chwili ich wejścia w życie.
Kto może działać przed Sądem IP?
Nowelizacja wprowadza obowiązkową reprezentację stron przed Sądami IP przez profesjonalnych pełnomocników – adwokatów, radców prawnych i rzeczników patentowych, w sprawach o wartości sporu przekraczającej 20.000 złotych.
Jakie będą zmiany w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej?
Celem zmian jest przede wszystkim ujednolicenie i usprawnienie procesowych środków gromadzenia dowodów naruszenia praw własności intelektualnej oraz dowodzenia związanych z tym roszczeń. W postępowaniu przed Sądami IP strona ubiegająca się o ochronę będzie m.in. uprawniona do wnioskowania o zabezpieczenie środka dowodowego przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Sąd, w zależności od charakteru sprawy, może orzec zabezpieczenie m.in. poprzez odebranie towarów, materiałów, narzędzi użytych do produkcji lub dystrybucji, dokumentów czy sporządzenie szczegółowego opisu tych przedmiotów połączone, w razie konieczności, z pobraniem ich próbek. Ponadto powód, który uprawdopodobni roszczenie, będzie mógł żądać, aby naruszyciel wyjawił lub wydał środek dowodowy, którym dysponuje, tj. dokumenty bankowe, finansowe lub handlowe. Jeżeli pozwany będzie uchylał się od wykonania zobowiązania, sąd będzie mógł uznać za ustalone fakty, które mają zostać stwierdzone za pomocą tego środka oraz obciążyć pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania, w całości lub części, niezależnie od wyniku sprawy. Uprawniony będzie mógł również żądać wezwania naruszającego do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług przed wszczęciem postępowania w sprawie o naruszenie lub w jego toku, jeżeli jest to niezbędne dla dochodzenia roszczenia.
Nowelizacja przewiduje także nowe środki obrony przed zarzutami naruszenia cudzych praw własności intelektualnej w postaci powództwa wzajemnego o unieważnienie praw do znaków towarowych i wzorów przemysłowych oraz powództwa o ustalenie, że nie dochodzi do naruszenia cudzego prawa wyłącznego. Dotychczas stwierdzenie nieważności prawa z rejestracji wymagało rozstrzygnięcia przez Urząd Patentowy, co znacznie wydłużało czas trwania postępowania. Wprowadzenie możliwości rozstrzygania w tym zakresie przez sąd powszechny w ramach postępowania w sprawie własności intelektualnej znacząco skróci czas wymagany na uzyskanie rozstrzygnięcia w sprawie.
Czy zmiany są korzystne?
Zmiany w sądownictwie IP są niewątpliwe potrzebne. Sprawy dotyczące własności intelektualnej są specyficzne, trudne dowodowo i wymagające specjalistycznej wiedzy zarówno po stronie wymiaru sprawiedliwości, jak i uczestników. Wprowadzone zmiany idą w dobrym kierunku, ale czy szczegółowe rozwiązania sprawdzą się w praktyce przekonamy się dopiero po upływie kilku miesięcy stosowania nowych przepisów przez sądy i pełnomocników.
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI
Krzysztof Zięba
Radca prawny, Partner, Szef Praktyk FMCG Handlu Detalicznego i Motoryzacji oraz Prawa Handlu i Dystrybucji
T: +48 660 765 928
E: k.zieba@kochanski.pl
