Prawne i gospodarcze konsekwencje incydentu lotniczego w Mińsku
Dr Marek Jeżewski w wypowiedzi dla Polsat News komentuje wydarzenie z udziałem samolotu pasażerskiego, który został zmuszony do awaryjnego lądowania w Mińsku:
Incydent lotniczy w Mińsku będzie miał bardzo dalekosiężne konsekwencje prawne i biznesowe. Białoruś może się spotkać z poważnymi sankcjami gospodarczymi ze strony Unii Europejskiej.
Przejęcie i sprowadzenie na ziemię samolotu linii Ryanair zarejestrowanego w Polsce może być oceniane z punktu widzenia prawa międzynarodowego. Według wiedzy, którą posiadamy, Białoruś poprzez swoje działania dopuściła się naruszenia konwencji chicagowskiej, a także nadużywania swoich praw związanych z rzekomą ochroną przed działalnością terrorystyczną. W związku z tym jako podmiot prawa międzynarodowego ponosi odpowiedzialność prawną, a państwem poszkodowanym – właśnie ze względu na miejsce rejestracji samolotu – jest Polska. Ponadto nasz kraj jako państwo, w którym samolot został zarejestrowany, sprawuje nad nim opiekę dyplomatyczną i w związku z tym może również domagać się naprawienia wszelkich szkód związanych z incydentem.
W ramach wspólnej polityki zagranicznej Unii Europejskiej Polska jako członek UE ma możliwość domagania się nałożenia sankcji zarówno indywidualnych w stosunku do poszczególnych osób odpowiedzialnych bezpośrednio za to zdarzenie, jak i wobec Białorusi jako państwa. Wygląda na to, że te mechanizmy są przez państwo polskie wykorzystywane.
Sama Polska oczywiście również dysponuje różnymi narzędziami w stosunkach handlowych z Białorusią. Natomiast biorąc pod uwagę nasze członkostwo w Unii Europejskiej kluczowe znaczenie będą miały sankcje – także prawne – w ramach mechanizmów umownych związanych z wymianą handlową pomiędzy UE a Białorusią.
Ciekawym wątkiem jest potencjalna odpowiedzialność karna osób odpowiedzialnych za to zdarzenie. Pojawiają się nawet postulaty postawienia prezydenta Białorusi przed międzynarodowym trybunałem karnym, do czego w obecnym stanie prawnym konieczna byłaby rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ. Jak wiadomo, Rosja posiada prawo weta w Radzie Bezpieczeństwa, natomiast sam fakt postawienia tego tematu na agendzie tego gremium byłby właściwym krokiem.
